V/ Cosinus et sinus d'un angle

Définition

  • \(\color{red}{\text{Le cosinus du nombre réel } x \text{ est l'abscisse de M et on note } cos \; x.}\)

  • \(\color{red}{\text{Le sinus du nombre réel } x \text{ est l'ordonnée de M et on note } sin \; x.}\)

Complémenta. Calcul du cosinus et du sinus de π/4

Complément

\(\widehat{OEB'}+\widehat{EB'O}+\widehat{B'OE}=\pi\)

\(\iff \frac{\pi}{2}+\widehat{EB'O}+\frac{\pi}{4}=\pi\)

\(\iff \widehat{EB'O}=\pi-\frac{\pi}{2}-\frac{\pi}{4}\)

\(\iff \widehat{EB'O}=\frac{\pi}{4}\)

Le triangle OB'E est donc un triangle équilatéral car il a deux angles égaux(\(\frac{\pi}{4}\)).

\(OE^2+EB'^2=OB'^2\)

\(\iff a^2+a^2=1^2\)

\(\iff 2a^2=1\)

\(\iff a^2=\frac{1}{2}\)

\(\iff a=\sqrt{\frac{1}{2}}\)

\(\iff a=\frac{\sqrt{1}}{\sqrt{2}}\)

\(\iff a=\frac{1}{\sqrt{2}}\)

\(\iff a=\frac{\sqrt{2}}{\sqrt{2} \times \sqrt{2}}\)

\(\iff a=\frac{\sqrt{2}}{2}\)

\(cos(\frac{\pi}{4})=\frac{ \text{côté adjacent}}{\text{hypoténuse}}\)

\(\iff cos(\frac{\pi}{4})=\frac{OE}{OB'}\)

\(\iff cos(\frac{\pi}{4})=\frac{a}{1}\)

\(\iff cos(\frac{\pi}{4})=a\)

\(\color{red}{cos(\frac{\pi}{4})=\frac{\sqrt{2}}{2}}\)

\(sin(\frac{\pi}{4})=\frac{\text{côté opposé}}{\text{hypoténuse}}\)

\(\iff sin(\frac{\pi}{4})=\frac{EB'}{OB'}\)

\(\iff sin(\frac{\pi}{4})=\frac{a}{1}\)

\(\iff sin(\frac{\pi}{4})=a\)

\(\color{red}{sin(\frac{\pi}{4})=\frac{\sqrt{2}}{2}}\)

Exempleb. Calcul du cosinus et du sinus de π/3

Le triangle OBB' est équilatéral car il a deux côtés de même longueur 1

donc \(\widehat{OB'B}=\widehat{OBB'}\)

\(\widehat{OB'B}+\widehat{OBB'}+\widehat{B'OB}=\pi\)

\(2\widehat{OB'B}+\frac{\pi}{3}=\pi\)

\(2\widehat{OB'B}=\pi-\frac{\pi}{3}\)

\(2\widehat{OB'B}=\frac{2\pi}{3}\)

\(\widehat{OB'B}=\frac{\pi}{3}\)

Les trois angles du triangle sont donc égaux,

on déduit que le triangle OBB' est un triangle équilatéral.

La hauteur (BE') est donc aussi une médiatrice du côté [OB']

en effet B est équidistant des points O et B' et (BE') est perpendiculaire à [OB']

donc

\(OE=EB=\frac{1}{2}\)

\(OE^2+EB'^2=OB'^2\)

\(\iff (\frac{1}{2})^2+EB'^2=1^2\)

\(\iff \frac{1}{4}+EB'^2=1\)

\(\iff EB'^2=1-\frac{1}{4}\)

\(\iff EB'^2=\frac{4}{4}-\frac{1}{4}\)

\(\iff EB'^2=\frac{3}{4}\)

\(\iff EB'=\sqrt{\frac{3}{4}}\)

\(\iff EB'=\frac{\sqrt{3}}{2}\)

\(cos(\frac{\pi}{3})=\frac{\text{côté adjacent}}{\text{hypoténuse}}\)

\(\iff cos(\frac{\pi}{3})=\frac{OE}{OB'}\)

\(\iff cos(\frac{\pi}{3})=\frac{\frac{1}{2}}{1}\)

\(\iff cos(\frac{\pi}{3})=\frac{1}{2}\)

\(\color{red}{cos(\frac{\pi}{3})=\frac{1}{2}}\)

\(sin(\frac{\pi}{3})=\frac{\text{côté opposé}}{\text{hypoténuse}}\)

\(\iff sin(\frac{\pi}{3})=\frac{EB'}{OB'}\)

\(\iff sin(\frac{\pi}{3})=\frac{\frac{\sqrt{3}}{2}}{1}\)

\(\iff sin(\frac{\pi}{3})=\frac{\sqrt{3}}{2}\)

\(\color{red}{sin(\frac{\pi}{3})=\frac{\sqrt{3}}{2}}\)

FondamentalValeurs remarquables des fonctions sinus et cosinus :

\(x\)

0

\(\frac{\pi}{6}\)

\(\frac{\pi}{4}\)

\(\frac{\pi}{3}\)

\(\frac{\pi}{2}\)

\(\pi\)

\(cos x\)

\(sin x\)

\(x\)

0

\(\frac{\pi}{6}\)

\(\frac{\pi}{4}\)

\(\frac{\pi}{3}\)

\(\frac{\pi}{2}\)

\(\pi\)

\(cos x\)

1

\(\frac{\sqrt{3}}{2}\)

\(\frac{\sqrt{2}}{2}\)

\(\frac{1}{2}\)

0

-1

\(sin x\)

0

\(\frac{1}{2}\)

\(\frac{\sqrt{2}}{2}\)

\(\frac{\sqrt{3}}{2}\)

1

0

Exemple

Après avoir placé sur un cercle, les angles dont une mesure est donnée ci-dessous puis trouvez les valeurs des cosinus et des sinus des angles ci-dessous :

Définition2) Propriétés

Pour tout nombre réel \(x\), on a :

1.\(-1 \le cos x\le 1\)

2.\(-1 \le sin x\le 1\)

3. \(cos^2 x + sin^2 x = 1\)

4. \(cos(x+2k\pi)=cos x\) où k entier relatif

5. \(sin(x+2k\pi)=sin x\)où k entier relatif

Complément